.jpg)
ၿဂိဳဟ္တုစီမံကိန္းတြင္ အာမခံထားရွိမႈသည္ အေရးပါေသာလိုအပ္ခ်က္ တစ္ခုျဖစ္သည္။ စီးပြားျဖစ္ ၿဂိဳဟ္တုတစ္ခု၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ၿဂိဳဟ္တု၏ သက္တမ္းကုန္ဆံုးခ်ိန္ထိ အျမတ္အစြန္းႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈကို အျပည့္အ၀ေပးႏိုင္ရန္ျဖစ္သည္။ ၿဂိဳဟ္တုစတင္ပစ္လႊတ္ခ်ိန္မွစ၍ သက္တမ္းကုန္ဆံုးခ်ိန္အထိ အခ်ိန္ကာလအတြင္းတြင္ မေမွ်ာ္လင့္ေသာျဖစ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ၿဂိဳဟ္တုထိခိုက္ပ်က္စီးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ရာ၊ ယင္းသုိ႔ျဖစ္ေပၚခဲ့လွ်င္ ၿဂိဳဟ္တု၏ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ားအတြက္ ရရွိမည့္၀န္ေဆာင္ခသည္ ေလ်ာ့နည္း/ဆံုးရႈံးသြားမည္။ ထိုအခါ ၿဂိဳဟ္တုပိုင္ဆိုင္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းတြင္ ေငြေၾကးပိုင္းဆိုင္ရာဆံုးရႈံးနစ္နာမႈျဖစ္ေပၚမည္။ သို႔ျဖစ္၍ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ ၿဂိဳဟ္တုထိခိုက္ ပ်က္စီးမႈမ်ားေၾကာင့္ ေငြေၾကးပိုင္းဆိုင္ရာ ဆံုးရႈံးနစ္နာမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚပါက ျပန္လည္ကာမိေစရန္ ၿဂိဳဟ္တုစီကိန္းတစ္ေလ်ာက္ အာမခံမ်ိဳးမ်ိဳးထားရွိၾကပါသည္။
ၿဂိဳဟ္တုတစ္ခုအားထုတ္လုပ္ျခင္း ၊လႊတ္တင္ျခင္းႏွင့္ အသံုးျပဳျခင္း စသည္ျဖင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း အခ်ိန္ကာလ ( ၃ ) ပိုင္းခြဲျခားထားပါသည္-
(က) စတင္ထုတ္လုပ္ခ်ိန္ႏွင့္ မပစ္လႊတ္မီအခ်ိန္ (Manufacture and pre-launch)
(ခ) ပစ္လႊတ္စဥ္အခ်ိန္ ( Launch )
(ဂ) ပတ္လမ္းအတြင္းတည္ရွိ၍ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနခ်ိန္ ( in-orbit operation )
အထက္စာပိုဒ္ပါ အခ်ိန္ကာလ ( ၃ ) ပိုင္းလံုးတြင္ မေမွ်ာ္လင့္ေသာၿဂိဳဟ္တုထိခိုက္ပ်က္စီးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ၿဂိဳဟ္တုကို စတင္ထုတ္လုပ္ေနခ်ိန္မွစ၍ ပတ္လမ္းအတြင္းတည္ရွိကာ သက္တမ္းကုန္ဆံုးခ်ိန္ကာလအတြင္း ထိခိုက္ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈမ်ား ေပၚေပါက္ႏိုင္သည္ျဖစ္ရာ ၿဂိဳဟ္တုစတင္ထုတ္လုပ္ခ်ိန္မွစ၍ ပတ္လမ္းအတြင္း သက္တမ္းကုန္ဆံုးခ်ိန္အထိ အဆင့္ဆင့္အတိုင္းတြင္ အာမခံထားရွိရန္လိုအပ္ပါသည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၿဂိဳဟ္တုအာမခံထားရွိမႈ အဆင့္မ်ားကိုလည္း ယင္းအခ်ိန္ကာလ(၃) ပိုင္းႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈရွိေစရန္ ေအာက္ပါအတိုင္း ( ၃ )မ်ိဳးခြဲျခားထားပါသည္။
(က) စတင္ထုတ္လုပ္ခ်ိန္ႏွင့္ မပစ္လႊတ္မီအာမခံထားရွိျခင္း ( pre-launch insurance ) ။ မေမွ်ာ္လင့္ေသာျဖစ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ တည္ေဆာက္ဆဲႏွင့္ မပစ္လႊတ္မီကာလအတြင္း ၿဂိဳဟ္တုအစိတ္အပိုင္းမ်ား ထိခိုက္ပ်က္စီးျခင္းျဖင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေသာ ဆံုးရႈံးမႈကိုေထမိေစရန္အတြက္ စတင္ထုတ္လုပ္စဥ္ႏွင့္ မပစ္လႊတ္မီအခ်ိန္ အာမခံထားရွိရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
(ခ) ပစ္လႊတ္စဥ္အခ်ိန္တြင္ အာမခံထားရွိရျခင္း (Launch insurance ) ။ၿဂိဳဟ္တုအား လႊတ္တင္ေရးဒံုးပ်ံ (launch vehicle ) ျဖင့္ ပစ္လႊတ္စဥ္တြင္ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ လႊတ္တင္မႈမေအာင္ျမင္ပါက္ ၿဂိဳဟ္တုပ်က္စီးဆံုးရႈံးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သျဖင့္ ယင္းဆံုးရႈံးမႈမ်ားကို ကာမိေစရန္အတြက္ ပစ္လႊတ္စဥ္အခ်ိန္တြင္ အာမခံထားရွိရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
(ဂ) ပတ္လမ္းအတြင္းတည္ရွိ၍ ၀န္ေဆာင္မႈေပးခ်ိန္အာမခံထားရွိျခင္း ( In-orbit insurance ) ။ ပတ္လမ္းအတြင္းတည္ရွိ၍ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနခ်ိန္တြင္ ၿဂိဳဟ္တုသည္ အာကာသအတြင္းရွိ အရာ၀တၳဳမ်ားႏွင့္ ထိခိုက္မိျခင္း ၊ ၿဂိဳဟ္တု၏အစိတ္အပိုင္းမ်ားခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္း စသည့္ မေမွ်ာ္မွန္းနိုင္ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာႏိုင္သည့္ ဆံုးရႈံးမႈမ်ားကို ခုမိေစရန္ ပတ္လမ္းအတြင္းတည္ရွိ၍ ၀န္ေဆာင္မႈေပးခ်ိန္၌လည္း အာမခံထားရွိရျခင္းျဖစ္သည္။
1965 ခုနွစ္တြင္ လႊတ္တင္ခဲ့ေသာ စီးပြားျဖစ္ဆက္သြယ္ေရးၿဂိဳဟ္တုျဖစ္သည့္ Intelsat 1 သည္ ပထမဦးဆံုး ပစ္လႊတ္မႈအာမခံ (launch insurance ) ထားရွိခဲ့ေသာ ၿဂိဳဟ္တုျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ 1968 ခုႏွစ္တြင္ လႊတ္တင္ခဲ့ေသာ Intelsat 3 ၿဂိဳဟ္တုသည္ မပစ္လႊတ္မီအခ်ိန္ ( pre-launch ) ႏွင့္ ပစ္လႊတ္စဥ္အခ်ိန္ (launch) တို႔အတြက္ အာမခံစတင္ထားရွိခဲ့ေသာ ၿဂိဳဟ္တုျဖစ္သည္။ ယခုကာလတြင္မူ အာကာသစီမံကိန္းမ်ား၌ အာမခံထားရွိမႈသည္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑အျဖစ္ တြင္က်ယ္စြာ ပါ၀င္လာျပီျဖစ္သည္။
ၿဂိဳဟ္တုတစ္ခုအားထုတ္လုပ္ျခင္း ၊လႊတ္တင္ျခင္းႏွင့္ အသံုးျပဳျခင္း စသည္ျဖင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအတိုင္း အခ်ိန္ကာလ ( ၃ ) ပိုင္းခြဲျခားထားပါသည္-
(က) စတင္ထုတ္လုပ္ခ်ိန္ႏွင့္ မပစ္လႊတ္မီအခ်ိန္ (Manufacture and pre-launch)
(ခ) ပစ္လႊတ္စဥ္အခ်ိန္ ( Launch )
(ဂ) ပတ္လမ္းအတြင္းတည္ရွိ၍ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနခ်ိန္ ( in-orbit operation )
အထက္စာပိုဒ္ပါ အခ်ိန္ကာလ ( ၃ ) ပိုင္းလံုးတြင္ မေမွ်ာ္လင့္ေသာၿဂိဳဟ္တုထိခိုက္ပ်က္စီးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ပါသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ၿဂိဳဟ္တုကို စတင္ထုတ္လုပ္ေနခ်ိန္မွစ၍ ပတ္လမ္းအတြင္းတည္ရွိကာ သက္တမ္းကုန္ဆံုးခ်ိန္ကာလအတြင္း ထိခိုက္ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈမ်ား ေပၚေပါက္ႏိုင္သည္ျဖစ္ရာ ၿဂိဳဟ္တုစတင္ထုတ္လုပ္ခ်ိန္မွစ၍ ပတ္လမ္းအတြင္း သက္တမ္းကုန္ဆံုးခ်ိန္အထိ အဆင့္ဆင့္အတိုင္းတြင္ အာမခံထားရွိရန္လိုအပ္ပါသည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၿဂိဳဟ္တုအာမခံထားရွိမႈ အဆင့္မ်ားကိုလည္း ယင္းအခ်ိန္ကာလ(၃) ပိုင္းႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈရွိေစရန္ ေအာက္ပါအတိုင္း ( ၃ )မ်ိဳးခြဲျခားထားပါသည္။
(က) စတင္ထုတ္လုပ္ခ်ိန္ႏွင့္ မပစ္လႊတ္မီအာမခံထားရွိျခင္း ( pre-launch insurance ) ။ မေမွ်ာ္လင့္ေသာျဖစ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ တည္ေဆာက္ဆဲႏွင့္ မပစ္လႊတ္မီကာလအတြင္း ၿဂိဳဟ္တုအစိတ္အပိုင္းမ်ား ထိခိုက္ပ်က္စီးျခင္းျဖင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေသာ ဆံုးရႈံးမႈကိုေထမိေစရန္အတြက္ စတင္ထုတ္လုပ္စဥ္ႏွင့္ မပစ္လႊတ္မီအခ်ိန္ အာမခံထားရွိရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
(ခ) ပစ္လႊတ္စဥ္အခ်ိန္တြင္ အာမခံထားရွိရျခင္း (Launch insurance ) ။ၿဂိဳဟ္တုအား လႊတ္တင္ေရးဒံုးပ်ံ (launch vehicle ) ျဖင့္ ပစ္လႊတ္စဥ္တြင္ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ လႊတ္တင္မႈမေအာင္ျမင္ပါက္ ၿဂိဳဟ္တုပ်က္စီးဆံုးရႈံးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သျဖင့္ ယင္းဆံုးရႈံးမႈမ်ားကို ကာမိေစရန္အတြက္ ပစ္လႊတ္စဥ္အခ်ိန္တြင္ အာမခံထားရွိရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
(ဂ) ပတ္လမ္းအတြင္းတည္ရွိ၍ ၀န္ေဆာင္မႈေပးခ်ိန္အာမခံထားရွိျခင္း ( In-orbit insurance ) ။ ပတ္လမ္းအတြင္းတည္ရွိ၍ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနခ်ိန္တြင္ ၿဂိဳဟ္တုသည္ အာကာသအတြင္းရွိ အရာ၀တၳဳမ်ားႏွင့္ ထိခိုက္မိျခင္း ၊ ၿဂိဳဟ္တု၏အစိတ္အပိုင္းမ်ားခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္း စသည့္ မေမွ်ာ္မွန္းနိုင္ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာႏိုင္သည့္ ဆံုးရႈံးမႈမ်ားကို ခုမိေစရန္ ပတ္လမ္းအတြင္းတည္ရွိ၍ ၀န္ေဆာင္မႈေပးခ်ိန္၌လည္း အာမခံထားရွိရျခင္းျဖစ္သည္။
1965 ခုနွစ္တြင္ လႊတ္တင္ခဲ့ေသာ စီးပြားျဖစ္ဆက္သြယ္ေရးၿဂိဳဟ္တုျဖစ္သည့္ Intelsat 1 သည္ ပထမဦးဆံုး ပစ္လႊတ္မႈအာမခံ (launch insurance ) ထားရွိခဲ့ေသာ ၿဂိဳဟ္တုျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ 1968 ခုႏွစ္တြင္ လႊတ္တင္ခဲ့ေသာ Intelsat 3 ၿဂိဳဟ္တုသည္ မပစ္လႊတ္မီအခ်ိန္ ( pre-launch ) ႏွင့္ ပစ္လႊတ္စဥ္အခ်ိန္ (launch) တို႔အတြက္ အာမခံစတင္ထားရွိခဲ့ေသာ ၿဂိဳဟ္တုျဖစ္သည္။ ယခုကာလတြင္မူ အာကာသစီမံကိန္းမ်ား၌ အာမခံထားရွိမႈသည္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑အျဖစ္ တြင္က်ယ္စြာ ပါ၀င္လာျပီျဖစ္သည္။
0 comments:
Post a Comment